(लघुआत्मालाप) दिव्य ज्ञान)

 

(लघुआत्मालाप)

दिव्य ज्ञान)

 

सरण राई 

 

मलाई एउटा दिब्य ज्ञान प्राप्त भएको छ अहिले . पृथ्वी गोलो रहेछ |

म सुत्न लागेको छु , तर संसारको अर्को कुनाको मेरो साथी भर्खर उठ्न लागेको छ | मेरो निम्ति अहिले रात परिसकेको छ भने उसको लागि बिहान भएको छ |

वर्तमान त हामी दुवैको लागि सत्य हो . यथार्थ हो | र , साझ बिहान पनि यथार्थ हो | उसले अहिले बिहान हो भनेमा म कदापी मान्न सक्दिनँ ,त्यस्तै मैले साँझ हो भनेमा ऊ मान्न सक्दैन |

सत्य पनि जीवनको वास्तविक धरातलले निर्धारण गर्दो रहेछ , मेरो प्यारो साथी !

युध्दमा म मारिने सैनिक भए भने युध्द सम्पूर्ण मानव जातिको कलङ्क हो

युध्दमा म मार्ने सैनिक भए सम्पूर्ण मानव जातिको नयाँ युगको सुरुवाट हो

तसर्थ

म , तिमी , हामी कति निरीह रहेछौँ यो तुच्छ संसारमा .. . आफुले भोगेको , देखेको र बेहोरेको यथार्थ पनि सत्य हो भनेर सावित गर्न सक्दैनौँ |

( लौ मैले भन्ने कुरा भनि सकेँ , तपाईको भन्ने केहि छ ? हा हा हा ... एकछिन रमाइलो गरौँ हा ...हा ..हा.. .मरिलानु के छ र ..!.)

 

 

(लघुआत्मालाप) उदेकलाग्दाे सत्य

 

(लघुआत्मालाप)

उदेकलाग्दाे सत्य

 

सरण राई

 

१ पछि २,३,४,५.... आउछन् । १ ठूलाे कि यसपछि आउने अङ्कहरू ?

आयु बन्द थैलीभित्र रहेकाे सिक्का रूपियाजस्तै रहेछ । बन्द थैली खाेलेर हेर्न सकिँदैन । कति छ थाहा हुँदैन । एउटा सिक्का (रूपिया)= १वर्षको मान्दा बढिमा १०० हुन सक्छ । थैलीभित्र थुप्रै छ भन्ने लाग्दा तन्नेरीकालमा लापरवाहीसाथ खर्च गरीन्छ।

बन्द थैलीमा कसैकाे पूरा १ पनि हुँदैन । कसैकाे १०भन्दा कम कसैकाे २०/ ३०/४०भन्दा पनि कम भएर तन्नेरी युवा कालमा मृत्यु हुँदा आफन्तहरू धेरै चिन्तित हुन्छन् । जब ६०भन्दा बढि खर्च हुन्छ अनि बाँकि कति हाेला ? मनमा खेल्न थाल्छ । फाराे गरि चलाउन पाए... लाग्न थाल्छ ।

जे जति बाँचिन्छ त्याे नै जीवन हाे ।बाँचुन्जेलकाे जीवन हाे । "मरेपछि लम्पसार ।" "मरेकाे भाेलिपल्ट दुई दिन ।" यस्ता कति उखान र भनाइ छन् जसले यथार्थ सम्झिरहन मद्दत गर्छ । तापनि मानिसभित्रकाे लाेभपाप मर्ने बेलासम्म पनि जस्ताकाे तस्तै रहिरहने देख्दा ... के भन्नू र !

तृष्णा कहिल्यै तृप्त हुँदैन । तृष्णाभन्दा वैराग्यमा सन्ताेष रहेछ । बुझेर पनि अजम्बरीझैँ तृष्णाकाे पछि लागिरहनु मानव स्वाभाव रहेछ ।

त्यसै भएर मान्छे बाँचुन्जेल के र कुन ठूलाे र के र कसकाे पछि लागेर जीवन सार्थक पार्ने ? अलमलमै रहनु र अलमलमै आनन्द लागिरहनु उदेकलाग्दाे सत्य रहेछ ।

२०७९असाेज १६,आइतबार, धरान

 

 

(लघुलेख) दास-लास

 

(लघुलेख)

दास-लास

सरण राई

दास मानसिकताकाे कारण नेता मालिक । नेता र दलकाे जीवनभर दास भयाे , मृत्युु पछि लास पनि पार्टीको झन्डा ओडाएर दास-लास हुने पध्दति नेपालका सिध्दान्तच्युत दलहरूले थालेका पालेका छन् ।

मरेपछि मुर्दा पनि पार्टिकाे मातहत कब्जामा । बिचरा जीवनभर पार्टीको दास रह्यो , मरेपछि पनि पार्टीको दासताबाट मुक्ति नपाउने । लास पनि दास । यस्तो दासहरू कति धेरै रहेछन् । सधै मानसिक दास , मरेपछि पनि लाश-दास ।

ठुलै याेगदान गरे राष्ट्रिय झन्डा ओडाउनु सम्मान हाेला तर पार्टीको थाेत्राे झन्डाकाे के तुक ?

देश भडखालाेमा हाल्नमा नेताभन्दा धेरै यी दास-कार्यकर्ता दाेषी छन् । यिनीहरू मरिसकेपछि पनि स्वत्रन्त्र हुँदैनन् । दास-लास बन्छन् ।

दासहरू भेडाजस्तै हुने भएकाले तिनीहरू न्याय , सत्य र सुन्दर भविष्यका पक्षमा साेच्न, बाेल्न र काम गर्ने नसक्ने भएकैले फाेहाेरी राजनीतिले तिनीहरूकाे जीवन अत्यन्त कष्टकर बनाएकाे छ । तर उनीहरू याे बुझ्दैनन् । अझ दु:खकाे कुरा उनीहरू बुझ्न चाहदैनन् ।

 

२०७४ मङ्सिर १७, धरान

 

 

लघुलेख— भाेटकाे कुरा

 

(लघुलेख)

भोटको कुरा

सरण राई

"तपाई फटाहा, चोर, लुटेरा, भ्रष्टाचारी, पाखण्डी, राष्ट्रिय ढिकुटिको दुरुपयोगकर्ता , विकासविरोधी, विदेसी दलाल, देस बेचुवा , दुई जिब्रे , राष्ट्रघाती , सबैभन्दा दुःखदायी कुरा बेईमान हुनुहुन्छ !"

"कसरी ? म आफ्नो सुशेधन्दा गरेर खाने सर्वसाधारण मान्छे !"

"गएको चुनावमा फटाहा, चोर, लुटेरा, भ्रष्टाचारी, पाखण्डी, राष्ट्रिय ढिकुटिको दुरुपयोगकर्ता , विकासविरोधी, विदेसी दलाल, देस बेचुवा , दुई जिब्रे , राष्ट्रघाती नेता वा उम्मेदवारलाई तपाईले भोट दिनु भयो कि भएन ?"

" अरु साथि भाईले जसलाई भोट दिनु भने , त्यसैलाई दिएँ |"

"त्यही त गल्ति भयो | भोट भनेको लोकतन्त्रमा भ्रष्टाचारी, पाखण्डी, राष्ट्रिय ढिकुटिको दुरुपयोगकर्ता , विकासविरोधी, विदेसी दलाल, देस बेचुवा , दुई जिब्रे , राष्ट्रघातीहरुका विरुध्द लड्ने हाम्रो सशक्त शक्ति र हतियार हो | तपाईले भोट दिएका व्याक्ति फटाहा भ्रष्टाचारी, पाखण्डी, राष्ट्रिय ढिकुटिको दुरुपयोगकर्ता , दुई जिब्रे , राष्ट्रघाती भएमा स्वतः तपाई पनि ति कुराहरुमा सहभागी हुनुभएन , त्यसको हिस्सेदार हुनुभएन ?"

"त्यो त हो |"

" त्यसैले राम्ररी सोचेर आफ्नो मतको सदुपयोग गरौँ ! मासु, रक्सि र पैसामा नबिकौँ , झुटो आश्वासनमा नभुलियाैँ ! गुण्डाहरु अघि नझुकौँ ! फटाहा भ्रष्टाचारी, पाखण्डी, राष्ट्रिय ढिकुटिको दुरुपयोगकर्ता , विकासविरोधी, विदेसी दलाल, देस बेचुवा , दुई जिब्रे , राष्ट्रघाती का विरुध्द प्रयोग गरौ !"

"कुरा त ठिकै गर्नुभयो , तर ..हामी लाचार सर्वासाधारणहरू ..जसले पनि फकाउने धम्क्याउने ..,हामी त दास नोकर जस्तै भएका छौ !"

" तपाई मतदाताहरु दास नोकर होइन , मालिक बन्नकालागि आफ्नो अमुल्य भोटको सदुपयोग गर्नुहोस है !"

"तर .." सर्वसाधारण मतदाता भन्छ |

कति अफ्ठ्यारो स्थितिमा हामी रहेछौ , वातावरण धमिलो छ |फटाहा भ्रष्टाचारी, पाखण्डी, विदेसी दलाल, दुई जिब्रेहरुको पकडमा राजनीति छ |राजनीति फोहोर भएको छ | कसरी राजनीतिलाई सङ्लो , असल , पवित्र ,कन्चन र सुन्दर बनाउन सकिएला ?

२०७० भदौ ३० , धरान

 

(लघुआत्मालाप) बाँचेकै छु

 

(लघुआत्मालाप)

बाँचेकै छु

सरण राई

पत्नीकाे देहान्तपछि (२०७५मंसिर २५) निरन्तर व्यायामकाे रूपमा माेर्निङ वाक गरिरहेक‌ै छु । त्यही वाकिङले मलाई बचाईरहेकाे छ । एकल जीवन । बाचुन्जेलकाे जीवन हाे ।आफूलाई बचाउनु वा जीवन पूरा उपभाेग गर्नु आफ्नै हातमा छ ।

मधुमेहले भेटेपछि गुलियाे संसारबाट टाढा हुनै पर्छ । खानाकाे परहेज । सब तागतिलाे खाने चिजहरू गुलिया हुन्छन् । मधुमेह, उच्च रक्तचाप र मुटुकाे राेग सँगसँगै बस्ने दिदीबहिनीहरू हुन् रे । अलिकति जीवन व्यवस्थापनमा तलमाथि भयाे कि राेगकाे गुड शरीर हुन्छ नै ।

जेजस्ताे भएर भए पनि बाँचिएकाे छ । कति दाैतेरीहरू गईसके । म घरबाट निस्केर हिँड्दा मलाई नमस्कार भनेर बाेलाउनेहरू ताराबहादुर गुरूङ, धनबहादुर श्रेष्ठ , बद्री पलिखे, अम्बिका रिजाल, भगवान श्रेष्ठ , हर्कबहादुर तुम्बाहाम्फे, इन्द्रबहादुर लिम्बू, इन्द्रहाङ लिम्बू, याेगेन्द्र सुब्बा, सूर्यकुमार राई आदि थुप्रैजना गईसके । ध्यानबहादुर राई, ध्रुवदेव राई, प्रेम माङ्माजुङे सेर्मा, अटलमान राई, लाेकेन्द्रप्रसाद आचार्य आदिकाे श्रध्दाञ्जली स्मृति रचना लेख लेखी सकियाे । पहिलाे पल्ट इटहरीका मभन्दा दुई वर्ष जेठा ७७वर्षिय लेखनाथ घिमिरेकाे अभिनन्दन रचना लेख्न पाउँनु अहाेभाग्य सम्झेकाे छु । बाँचेकैले याे सब लेख्न पाएकाे छु । बाँच्नु सबैभन्दा ठूलाे कुरा हाे ।

पेन्सन खान थालेकाे पनि पनि १५वर्ष भएछ अर्थात साहित्यमा पूर्णकालिन भएर लागेकाे पनि त्यति वर्ष न‌ै भयाे । म साहित्य बाहेक अरु केही गर्दीनँ। साहित्य बिचरा ! फाेहाेरी राजनीतिकाे फाेहाेरी सहयाेगी भएर आफ्नाे स्व गुमाएकाे फाेहाेरी गुठ उपगुठमा विभाजित निमुखा दासी भएकाे छ । यस्ताे अवस्थामा साहित्य जगतमा असलि साहित्यकाे अस्तित्व जाेगाउन असलि साहित्यकारहरू जन्मनु पर्ने भएकाे छ । स्वतन्त्र असलि साहित्यकार भएर बाँच्नु झनै गार्हाे रहेछ ।

जसलाई आफ्नाे सम्झियाे त्याे त कहिले कहिले मानसिक पतनकाे खाल्डाेमा फसिसकेकाे हुँदाेरहेछ र आफ्नाे स्वार्थ बाहेक केही नदेख्ने अन्धाेहरूबाट बाँच्नमा सहयाेगकाे आशा गर्नु भयङ्कर भुल हुन्छ । आत्मनिर्भर हुनु सुखी जीवनकाे पहिलाे आधार हाे ।आफैले आफूलाई खुसी राख्नु दाेस्राे आधार हाे ।

२०७९भदा‌‌ै २

क्रमश:

 

जानकारी

 

(लघुकथा)

जानकारी

 

सरण राई

 

"काेपा (बाजे) एउटा कालाे किराले मलाई टाेक्याे । त्याे किरा काेठामा आउनासाथ काेठै पूरा गनायाे । किरा विषालु त हाेइन ?",

"दबाई दल, अहिले टाेकेकाे दु:खिराखेकाे छ ?"

"छैन, तर मलाई शंका लागिरहेकाे छ, किरा बिषालु हाे कि !"

"कालाे बिच्छी त हाेइन। साङ्लेजस्ताे थियाे ?"

"अँ, अलिक सानाे थियाे ।"

याे सुनेपछि ७५वर्षिय मलाईआफुले जानेका गनाउने किराहरूबारे केलाउन थाल्छु । गनाउने किरा खेतबारीमा हुने गनाउने किराहरू ...नाम सम्झन सक्दिनँ । पुरानाे मेमाेरीजस्तै चाहिएकाे बेला ट्वाक्क नआउने ।

झट्का मगजमा लगाउछु बल्लबल्ल सम्झन्छु-- पधेँरा।

"पधेँरा हाे । गन्धे । गनाउछ तर बिषालु हुँदैन ।धानका पातहरू खाने पधेँरा.."

भनिसकेपछि साेच्छु -- आजभाेलिका शहरिया केटाकेटी , माेबाइल र नेटमा भुलिनेहरू ! आवश्यक जानकारी र अनुभवकाे कमि । पधेँरा भन्ने नाम सम्झन मलाई पनि हम्मेहम्मे परेकाे सम्झेर आफूबारे गम्न पुग्छु !

बाल्यकालमा पधेँरा मुठ्ठीमा लुकाएर साथीहरूलाई सुघाएकाे चकचक पनि सम्झिन पुग्छु ।

२०७९/३/१०

इन्द्रबहादुर राइ

(लघुलेख) स्थानिय निर्वाचनपछिकाे राजनैतिक विश्लेषण

 

(लघुलेख)

स्थानिय निर्वाचनपछिकाे राजनैतिक विश्लेषण 

 

सरण राई

 

 

बाँचुन्जेलकाे अनुभूति म लेखेर प्रकट गरिरहेकै छु । बिग मेडियामा पहुच छैन । फेसबुक र सामाजिक सञ्जालहरूलाई नै कर्मथलाे बनाएर दुईचार कुरा भनिरहेकै छु । स्थानिय चुनावकाे परिणाम पछि फेसबुक र सञ्जाल पनि चुनावमय भएकाे छ ।

जनताकाे असन्तुष्टि चुनावका केही स्थानहरूमा देखिएकाे छ । चुनावकाे समग्र परिणाम हेर्दा देश छिटाेछिटाे युक्रेन बन्ने बाटाेमा अग्रसर देखिन्छ । दलहरूसँग राष्ट्रिय भिजन छैन । भिजनकाे अभावमा राष्ट्रिय सहमति छैन । राष्ट्रिय सहमति नभएपछि राष्ट्रिय गन्तव्य हुने कुरै भएन । संसदमा रहेका दलहरूले अनेकओलि नाटक मञ्चन गरेर एमसीसी पास गरिसकेपछि संविधान काेमामा गएकाे छ । असंग्लग्न राष्ट्र तीन चित । विदेशीहरूद्वारा अदृश्य पालितपाेसित

जेलेन्स्कीकाे जन्म छिट्टै हुने देखिन्छ ।

साेचकाे अभाव । राष्ट्रिय साेचकाे अभाव भेकुएम भएपछि अवाञ्चित साेचहरूकाे कालाे मण्डराउनु । जेलेन्स्की जन्माउने रिहर्सल सफल भई सकेकाे छ ।

सिध्दान्तहीन राजनीति । अराजनीतिक युवा झुण्ड तयार भएकाे देखिन्छ । खाउ पिउ माेज गर दाउमा रहेकाहरू । देशकाे भविषबारे साेचकाे अभावले राष्ट्रवादि शक्ति कमजाेर बनेकाे देखिन्छ । राष्ट्रियताकाे कुराे स्थानिय चुनावमा कतै सुनिएन ।

अझै समय छ , सचेत बनाैँ । सही र असल राजनीतिले मात्र जनअभिलाषा पूरा गर्न सक्छ । देश बनाउन र जाेगाउन सक्छ ।

२०७९ जेठ१०

(लघुलेख) सम्झनामा मात्र

 

(लघुलेख)

सम्झनामा मात्र

 

सरण राई

 

कतिपय बस्तु र कुराहरू विस्थापित भईसके ।

सानाे छदा पहिलाे पल्ट "यताउता लर्बराउदा मुतमा भिज्याे जाङ्गे, ए साली , ज्यु भेनाज्यु" गीत ग्रामाेफाेनमा सुन्दा आश्चर्य ,सन्ताेष र असिम आनन्दकाे अनुभव । ग्रामाेफाेनभित्र मसिना मान्छेहरू हुन्छन् र तिनीहरूले गाएका रे। घाेप्टि घाेप्टि हेरिन्थ्याे कतै देखि हालिन्छ कि !

रेडियाे आयाे, टेप रिकर्डर आयाे । सि. डि. प्लेयर , ठूला ठूला साउण्ड बक्स । चक्का,रिकर्ड, क्यासेट,सि.डि हरायाे । अहिलेकाे कम्प्युटर, ल्यापटपमा सि.डि प्लेयर नै छैन । इन्टरनेटले जेलिएकाे विश्व ।

रङ्गिन दुनिया । ब्लाक एण्ड वाइट जमानामा जन्मेका हामी, नबाेल्ने सिनेमा, बाेल्ने तर श्यामश्वेत सिनेमा, पछि रङ्गिन सिनेमा । सिनेमा हलमा नगई सिनेमा हेर्न पाइदैनथ्याे । सिनेमा साेल्टिसित भेट्ने ठाउँ । अहिले सिनेमा त हातकाे माेबाइलमा (जुन जतिबेला चाहे पनि) ।

इन्साइक्लाेपेडिया ब्रिटानिका किताबकाे रूपमा छापिनै छाडेकाे छ । नेटमा फ्रि विल्किपेडिया । जे खाेज्याे ,साेध्याे टुप्लुक्क हाजिर ।

मैले देखेका चलाएका र उपभाेग गरेका धेरै कुराहरू--

एक पैसा माना घ्यु खाएकाे हात सुङ् सुङ्

एक पैसा माना त हाेइन, डेड रूपिया धार्नी सिकार , ४२रू ताेला सुन, १२५/- बिराटनगर काठमाडौं हवाइजहाजभाडा हुँदा बिध्दार्थी सहुलियतमा १०७/-मा हवाईजहाज पहिलाेपल्ट चढेकाे आदि कैयाै कुराहरू सम्झनामा मात्र ।

माना, पाथी, ढक तराजु, तुलाे, ढिकिजाँताे, पेरूङ्गाे,ढाकर ताेक्मा, हर्पे,ठेकी मदानी, गाग्री, लाेटा करूवा, डाडुपुनिउ, सिलाैटाेलाेहाेराेजस्ता कतिपय वस्तुहरू हराइ सके । घाेडा घरघरमा पालिन्थ्याे, घाेडाचडिकाे इज्जत थियाे । घाेडा आवश्यकता पनि (यातायातकाे विकास नभएकाे अवस्थामा) थियाे । साईकल बसले घाेडालाई विस्थापन गर्याे । घाेडा त अहिले तस्वीर खिच्ने मात्र । गाेरूकाे अवस्था पनि ट्रेक्टर आएपछि घाेडाकै जस्ताे हुन थालेकाे छ । कहाँ गाेरू जाेत्ने र गाेरूगाडा?

मान्छेले अरू जानवरहरूलाई जितेपछि मान्छेकाे विकास युध्दमा केन्द्रीत भयाे ।

उहिले दुइ सय वर्षसम्म दुई देशहरूले युध्द लडेका ईतिहास छ । डाल तरवारदेखि परमाणु बम, क्षेप्यास्र । युध्दकाे आकार रूप र विनास फेरिएकाे मात्र हैन भयानक भएकाे छ । पृथ्वीलाई सयाैचाेटि नष्ट गर्ने हतियार भण्डार छ रे !

डायनासाेरजस्त‌ै आफैले बनाएकाे हतियारले मानवलाई पनि सम्झनामा मात्र सिमीत नपाराेस् ...! युध्दउन्मादिहरूकै बाेलबाला छ । पृथ्वी मात्र नभएर मान्छे मास्ने मान्छेले नै बनाएकाे ध्वंसात्मक हातहतियार परमाणु बमहरूबाट बाँच्ने कसरी ... ? कसरी !??

२०७९/२/२८र ३०

(लघुलेख) मान्छेकाे सभ्यता ?

 

(लघुलेख)

मान्छेकाे सभ्यता ?

 

सरण राई

 

सभ्यता? सभ्यता मान्छेकाे ।

आज मानिस आफूलाई सभ्य ठान्छ । याे सभ्यता सर्भाइबलकाे सभ्यता हाे । शारिरीक रूपमा निर्धाे उसले अरू जानवरहरूसित लड्दा उसले आविष्कार गरेकाे हतियार उल्लेख्य भएकाे छ र आज मानिस मात्रकाे एकछत्र राज्य विश्वमा कायम भएकाे छ ।

मानिसकाे आदिम प्रवृत्ति युध्द पनि रहेछ । ठूला,साना र विश्वयुध्दका डरलाग्दा घट्नाहरूले ईतिहास लेखिएकाे छ ।हार्नेहरू मासिएका छन्, जित्नेहरूकाे मर्यादा सभ्यता भएकाे छ । अहिले पनि रूस युक्रेन युध्दले तेस्राे विश्वयुध्द ल्याउने सम्भावना देखिदै छ ।

अहिले आणविक हतियार, क्षेप्यास्र र अन्य भयानक हतियारहरूका आतंककाे चपेटामा विश्व छ । हतियार माफियाहरू हतियार बेचेर अकुत सम्पत्ति कमाइरहेका छन् ।

हतियार नभई देशकाे अस्तित्त्व नै नरहला कि ! हतियार किन्ने थुपार्ने बनाउने हाेडवाजी शिखरमा पुगेकाे छ ।

शस्रअस्रकाे अगाडि असल कुराहरू ओझेलमा पर्दै छ । काेविद १९ले घटाउन नसकेकाे विश्व जनसंख्या युध्दले घटाउने हाे कि ? मानव जाति नै डायनासाेरझैँ मासिने हाे कि ! कहाँ छन् शान्तिका लागि कार्यरत संस्थाहरू , चिन्तकहरू र शान्तिका दर्शनहरू !

सभ्यताकाे आरम्भदेखि नै युध्द र शान्ति, खराब र असल सँगसँगै निरन्तर सतत बगिरहेकै छन् ।धेरैजसाे असलकाे जितले सभ्यता थामेकाे छ । अझै आशा गराैँ सत्य, न्याय, शान्ति र असलक‌‌ै जित हुने छ । असलका जितका लागि खेल्न सकिने भुमिका के हाेला ? छलफल गरेर निष्कर्ष निकाल्दै मानव सभ्यता जाेगाउने दायित्त्व अहिले मानव जातिकाे दायित्त्व भएकाे छ । याे दायित्त्व पूरा गरेमा मानिस मानिस भई बाँच्न सक्ने छ ।

२०७९जेठ २४

(लघुसंस्मरण) हात मिलाउनु

 

(लघुसंस्मरण)

हात मिलाउनु

 

सरण राई

 

एम.ए.पढ्दै गर्दा काठमाडौंकाे रङ्गशालामा ब्याटमिन्टन प्रतियाेगिताकाे पुरस्कार वितरण समाराेहकाे सम्झना अविस्मरणीय भएकाे छ दुईवटा परिदृश्यले ।

साेम्याच चाइनिज र नेपाली महिला खेलाडिले खेलेका थिए, खेलमा एउटी चाइनिज खेलाडिले सर्कसमाझैँ तिघ्रा भुँइमा टसाएर झरिसकेकाे कर्क फर्काएकी थिईन् ।

पुरस्कार वितरण तात्कालिन बडामहारानी ऐश्वर्यले गरेकी थिइन् । बडामहारानीले विदेशी खेलाडीलाई पुरस्कार दिएपछि हात मिलाउथिन् भने नेपाली खेलाडीले भने पुरस्कार थापेपछि हात मिलाउने कुरा त परै रह्याे स्वास्ती गर्दै फर्कनु पर्ने देख्दा च्वस्स मनमा बिझेकाे थियाे । रैती नेपाली ।

गणतन्त्र आयाे । एउटा कार्यक्रममा मन्त्री प्रमुख अतिथी थिए । मन्त्रीकाे स्वागतमा स्वादेशी विदेशी लामबध्द उभिए । मन्त्रीले विदेशीहरूसँग हात मिलाए, स्वदेशीसँग हात नमिलाई मंञ्चतिर लागे । नागरिक हुन नसकेका रैतीकै अवस्थामा नेपाली जनता ।

२०७८बैशाख ३०,धरान

(लघुलेख) अब मलाई के चाहिन्छ ?

 

(लघुलेख)

अब मलाई के चाहिन्छ ?

 

सरण राई

 

७४वर्ष एक महिना पूरा गरेपछि याे प्रश्न मनमा उठ्न थालेकाे छ । मान्छे परिस्थितिकाे दास भन्छन् ,हाे रहेछ ।

उमेरकाे हिसाबले दस दस वर्षको अवधि आआफ्नो विशेषता बाेकेर आउँदाे रहेछ । दस वर्षको उमेरसम्म केटाकेटी ! दस वर्षको उमेरभित्र पनि पाँच पाँच वर्षकाे अवधिकाे अर्कै फरक गुणहरू जस्ताे पाँच वर्ष मुनिकाे बालक ।६ वर्ष पछि अलिक अर्कै -- नयाँनाैलाे सिक्ने उमेर । त्यस्तै २०-२९/ ३०-३९/४०-४९/५०-५९/६०-६९/७०-७९/८०-८९/९०-९९/उमेर अवधि ...

७५भन्दा अगाडिका सबै भाेगियाे । थाहा पाइयाे । यसबारे भन्नै परे-- मैले मेराे प्रकाशित १३वटा पुस्तक, ब्लग र युट्युबमा भनिसकेकाे छु ।सुन्नु नसुन्नु आआफ्नै खुसी हाे ।

अब भावि दिनबारे

म के चाहन्छु ? समयले अर्थात वृद्ध उमेरले मानिसलाई खुम्चाउदै लादाे रहेछ । "असिमीत चाहना सिमीत साधन" अर्थशास्त्रमा खुब पढियाे भनियाे ४०वर्ष पढाइयाे । चाहना त अझै असिमीत छ तर उमेरले इच्छा पनि खुम्चाउदाे रहेछ । अब मलाई चाहिने के हाेला?

अनुत्तरित ! अब प्राय सबै भाेगियाे कुवाकै भ्यागुताे भएर भएपनि । कुवा नै भ्यागुताकाे संसार हाे ।

मान्छेकाे स्वभाव आजभाेलि १००% यान्त्रिक भएकाे छ । ± भएकाे छ । याे मेराे बुझाइ एकलकाटे हुनसक्छ । सधै सुविधा सुविधैमा जीवन काट्ने र सर्वसाधारण आममान्छे भएर जीवन गुजार्ने मेराे निष्कर्ष मिल्दैन नै ।

सर्वसाधारण भई बाँचेर सर्वसाधारणकै लागि सक्दाे गरेर बाँचेकाेमा मलाई याे बचाइप्रति गाैरव छ । अझै म बाँचुन्जेल सर्वसाधारणकै बचाइ चाहन्छु । सर्वसाधारण भएरै मृत्युु वरण गर्न मन पराउछु जुन मृत्यु जिउँदाे मानिसकाे हातमा (इच्छामा) हुँदैन ।

जाे जतिले अनेक तिकडम षड्यन्त्र जालझेल धुर्तता गरेर सांसारिक सम्पत्तिका सुखभाेग गरे पनि तिनीहरू पनि कालका निम्ति समान छन् । तिनीहरूकाे झुठाे घमण्ड...

Death the Leveller भन्ने उहिले ९/१०कक्षामा पढेकाे कविताले भनेझैँ मृत्युले सबलाई समान बनाइ दिन्छ । मृत्युपछि सब समान !

२०७९बैशाख २६,धरान