लघुलेख
वितृष्णा
सरण राई
अवकाशप्राप्त म पत्नीको
देहावसानले भावुक र शोकाकुल बनाएको अवस्थामा साहित्यतिर लागेर मन भुलाउने
प्रयत्नमा लाग्दा एउटा किताब जन्मन पुग्यो । त्यसको भुमिका क्याम्पसका
एकजना प्रा.डा.लाई लेखाएकोले उनलाई विमोचनको निम्तो र पुस्तक दिन क्याम्पस
पुगेँ । प्राध्यापकहरूको राम्रै जमघट थियो । निमन्त्रणा र भुमिका लेखकलाई
दिन पुस्तक के झोलाबाट निकालेको मात्र थिएँ, सब तितरबितर भए । सम्झे होलान्
किताब भिडाउने भो । किताबले बौद्धिक मानिने प्राध्यापकहरूमा कति ठूलो
विकर्षण पैदा गरेको रहेछ ? बौद्धिक बुद्धिजिवीहरूमा नै किताबप्रतिको
विकर्षण वितृष्णा ! बिद्यार्थी र शिक्षकमै पुस्तकप्रति वितृष्णा ..
घरमा फर्केर आएपछि देख्छु छोराछोरी नातिनातिना मोबाइलमा ... मोबाइलमा । किताब छरप्रष्ट, पढाइ लथालिङ्ग । घरको काम भताभुङ्ग । कसैलाई काममा चाख र लगाव छैन । आउने पुस्ता कस्तो जन्मदै छ ? आफ्नै छोरानातिलाई हेर्दा थाहा हुने । ज्ञान आर्जनको प्रमुुख स्रोत किताब, पढाइ र अध्ययन । मोबाइलमा उनीहरूले ज्ञानवर्धक कुराहरू सिकिरहेका होलान् त ? रमाइलो भ्रष्ट, छाडा र उखरमाउलो सामग्रीहरूले के कस्तो ज्ञान दिलाउला ? फेसबुकमा साथी बनाएर छाडा कुरा गर्ने लतमा भुलिएका गैर जिम्मेवार पिढीँले देश कहाँ पुराउला ? मजस्तो एउटा बुढाको नजायज चिन्ता ! जे होस् हाम्रो पिढीले भावी पुस्ताका लागि गणतन्त्र भन्ने व्यवस्था ल्याएको छ । तर गणतन्त्र ? युवा पुस्ताको ज्ञान सिद्धान्त आस्था र नैतिकताप्रतिको विकर्षण वितृष्णाले गण्तन्त्र कति गतिलो होला ?!
गणतन्त्रको कुरा भनेको राजनीतिको कुरा हो । राजनीति असल भएमात्र व्यवस्था असल हुने हो । राजनीति आज झुक्काउने, कमाउने लुट्ने लुटाउने अनैतिक फोहोरी खेल भएको छ । फोहोरी राजनीतिले हर क्षेत्रमा फोहोरको डङ्गुर थुपारेको छ । राजनीतिले मानविय चरित्र आचरण व्यवहार र सोच निर्लज्ज फोहोर बनाएकोले राजनीतिप्रति विकर्षण वितृष्णा पैदा हुँदा मुलुकको भविष्य अन्यौलग्रस्त नहोला भन्न नसकिले अवस्थाको कारक तत्व पनि फोहोरी राजनीति नै हो । फोहोरी राजनीतिको अन्त गर्न सजिलो छैन । भिजिलान्टेहरूको भीड खडा छ, देशद्रोहीहरू निर्धक्क खुलेआम राजनीतिमा उत्रेका छन् । दिगभ्रमित आम मान्छे निमुखा भएका छन् । शक्तिहीन सर्वसाधारण आममान्छेहरू असाधारण कष्टप्रद जिन्दगीमा फसाइएकोले त्राहिमाम त्राहिमाम गरिरहेका छन् । जसले राजनीतिप्रति विकर्षण वितृष्णा पैदा गरेको छ । यस्तो अवस्थाले फोहोरी राजनीति फस्टाएको फस्टाएकै छ ।
असल राजनीतिको थालनी सजिलो छैन । थालनी पनि भएको छैन । तर असल राजनीति नभइ जनसरोकारका सबै विषयहरू, सार्वभौमिकताको सवाल , देशको अस्तित्वको प्रश्न र आर्थिक विकास आदि समस्याहरूको समाधान सम्भव छैन । तसर्थ असल राजनीतिको थालनी गरिहाल्नु आजको आवश्यकता भएको छ । तर भावी मुलुकको विकासको मुल समस्या भएका छन् — १.बिद्यार्थी र शिक्षकमै पुस्तकप्रति वितृष्णा, २.युवा पुस्ताको ज्ञान सिद्धान्त आस्था र नैतिकता असल आचरणप्रतिको विकर्षण वितृष्णा, र ३. सबैभन्दा ठूलो समस्या आम जनसमुदायमा राजनीतिप्रति विकर्षण वितृष्णा ।
यी समस्याबाट पार पाउने सोच कही कतै नदेख्दा हतोत्साह , निराशा र राजनीतिबाट पलायन देखा परे पनि यो अस्थायि हो । नयाँ उन्नत आशावादि सोचको प्रार्दुभावसँगै अहिले देखा परेका सबै खाले विसङ्गति विकृति क्षणभरमै बिलाएर जानेछ । हावादारीहरू हावामै विलिन हुनेछन् । सबै न्यायप्रेमी देशभक्तहरूले नयाँ नेपाललाई जुरुक्कै उचाल्ने छन् । यो सत्य कसैले छेक्न नसक्ने सत्य हो, सत्य सत्य हो ।
🔴
२०७६ जेठ ५, धरान
https://facebooklit.blogspot.com/
वितृष्णा
सरण राई
अवकाशप्राप्त म पत्नीको
देहावसानले भावुक र शोकाकुल बनाएको अवस्थामा साहित्यतिर लागेर मन भुलाउने
प्रयत्नमा लाग्दा एउटा किताब जन्मन पुग्यो । त्यसको भुमिका क्याम्पसका
एकजना प्रा.डा.लाई लेखाएकोले उनलाई विमोचनको निम्तो र पुस्तक दिन क्याम्पस
पुगेँ । प्राध्यापकहरूको राम्रै जमघट थियो । निमन्त्रणा र भुमिका लेखकलाई
दिन पुस्तक के झोलाबाट निकालेको मात्र थिएँ, सब तितरबितर भए । सम्झे होलान्
किताब भिडाउने भो । किताबले बौद्धिक मानिने प्राध्यापकहरूमा कति ठूलो
विकर्षण पैदा गरेको रहेछ ? बौद्धिक बुद्धिजिवीहरूमा नै किताबप्रतिको
विकर्षण वितृष्णा ! बिद्यार्थी र शिक्षकमै पुस्तकप्रति वितृष्णा ..घरमा फर्केर आएपछि देख्छु छोराछोरी नातिनातिना मोबाइलमा ... मोबाइलमा । किताब छरप्रष्ट, पढाइ लथालिङ्ग । घरको काम भताभुङ्ग । कसैलाई काममा चाख र लगाव छैन । आउने पुस्ता कस्तो जन्मदै छ ? आफ्नै छोरानातिलाई हेर्दा थाहा हुने । ज्ञान आर्जनको प्रमुुख स्रोत किताब, पढाइ र अध्ययन । मोबाइलमा उनीहरूले ज्ञानवर्धक कुराहरू सिकिरहेका होलान् त ? रमाइलो भ्रष्ट, छाडा र उखरमाउलो सामग्रीहरूले के कस्तो ज्ञान दिलाउला ? फेसबुकमा साथी बनाएर छाडा कुरा गर्ने लतमा भुलिएका गैर जिम्मेवार पिढीँले देश कहाँ पुराउला ? मजस्तो एउटा बुढाको नजायज चिन्ता ! जे होस् हाम्रो पिढीले भावी पुस्ताका लागि गणतन्त्र भन्ने व्यवस्था ल्याएको छ । तर गणतन्त्र ? युवा पुस्ताको ज्ञान सिद्धान्त आस्था र नैतिकताप्रतिको विकर्षण वितृष्णाले गण्तन्त्र कति गतिलो होला ?!
गणतन्त्रको कुरा भनेको राजनीतिको कुरा हो । राजनीति असल भएमात्र व्यवस्था असल हुने हो । राजनीति आज झुक्काउने, कमाउने लुट्ने लुटाउने अनैतिक फोहोरी खेल भएको छ । फोहोरी राजनीतिले हर क्षेत्रमा फोहोरको डङ्गुर थुपारेको छ । राजनीतिले मानविय चरित्र आचरण व्यवहार र सोच निर्लज्ज फोहोर बनाएकोले राजनीतिप्रति विकर्षण वितृष्णा पैदा हुँदा मुलुकको भविष्य अन्यौलग्रस्त नहोला भन्न नसकिले अवस्थाको कारक तत्व पनि फोहोरी राजनीति नै हो । फोहोरी राजनीतिको अन्त गर्न सजिलो छैन । भिजिलान्टेहरूको भीड खडा छ, देशद्रोहीहरू निर्धक्क खुलेआम राजनीतिमा उत्रेका छन् । दिगभ्रमित आम मान्छे निमुखा भएका छन् । शक्तिहीन सर्वसाधारण आममान्छेहरू असाधारण कष्टप्रद जिन्दगीमा फसाइएकोले त्राहिमाम त्राहिमाम गरिरहेका छन् । जसले राजनीतिप्रति विकर्षण वितृष्णा पैदा गरेको छ । यस्तो अवस्थाले फोहोरी राजनीति फस्टाएको फस्टाएकै छ ।
असल राजनीतिको थालनी सजिलो छैन । थालनी पनि भएको छैन । तर असल राजनीति नभइ जनसरोकारका सबै विषयहरू, सार्वभौमिकताको सवाल , देशको अस्तित्वको प्रश्न र आर्थिक विकास आदि समस्याहरूको समाधान सम्भव छैन । तसर्थ असल राजनीतिको थालनी गरिहाल्नु आजको आवश्यकता भएको छ । तर भावी मुलुकको विकासको मुल समस्या भएका छन् — १.बिद्यार्थी र शिक्षकमै पुस्तकप्रति वितृष्णा, २.युवा पुस्ताको ज्ञान सिद्धान्त आस्था र नैतिकता असल आचरणप्रतिको विकर्षण वितृष्णा, र ३. सबैभन्दा ठूलो समस्या आम जनसमुदायमा राजनीतिप्रति विकर्षण वितृष्णा ।
यी समस्याबाट पार पाउने सोच कही कतै नदेख्दा हतोत्साह , निराशा र राजनीतिबाट पलायन देखा परे पनि यो अस्थायि हो । नयाँ उन्नत आशावादि सोचको प्रार्दुभावसँगै अहिले देखा परेका सबै खाले विसङ्गति विकृति क्षणभरमै बिलाएर जानेछ । हावादारीहरू हावामै विलिन हुनेछन् । सबै न्यायप्रेमी देशभक्तहरूले नयाँ नेपाललाई जुरुक्कै उचाल्ने छन् । यो सत्य कसैले छेक्न नसक्ने सत्य हो, सत्य सत्य हो ।
🔴
२०७६ जेठ ५, धरान
https://facebooklit.blogspot.com/
